رنگ و رزین
رنگ و رزین دو ماده شیمیایی هستند که کاربردهای گسترده ای در صنعت و هنر دارند. رنگ ها ابزاری قدرتمند هستند که می توان برای بهبود ایمنی، افزایش بهره وری و ایجاد محیطی جذاب تر در محل کار از آن ها استفاده کرد. رنگ‌ها می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند. رنگ ها از مواد مختلفی مانند رنگدانه‌ها، رزین‌ها، حلال‌ها و افزودنی‌ها ساخته می‌شوند. رنگ ها معمولا به‌صورت مایع بوده و با انواع فرایند‌های شیمیایی پس از قرارگیری روی سطوح به یک جامد خشک تبدیل می‌شود.
رنگ‌ها بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند، از جمله:
- پایه رزین: رنگ‌های روغنی، لاتکس و اپوکسی
- پایه حلال: رنگ‌های پایه آب و پایه حلال
- کاربرد: رنگ‌های داخلی، خارجی و تخصصی
رزین نوعی ماده شیمیایی است که از ترکیب رزین‌های طبیعی یا مصنوعی با هاردنر (سخت کننده) به دست می‌آید. رزین ماده‌ای چسبنده و شفاف یا نیمه شفاف است که در بسیاری از صنایع مانند پوشش، چسب و کامپوزیت استفاده می‌شود. رزین‌ها معمولاً به صورت مایع بوده و پس از ترکیب با هاردنر، سفت و سخت می‌شوند.
رزین‌ها می‌توانند بر پایه طبیعی یا مصنوعی باشند و از مواد مختلفی مانند اپوکسی، پلی اورتان، وینیل استر و اکریلیک ساخته می‌شوند. رزین‌ها نیز بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند، از جمله:
- نوع: رزین‌های اپوکسی، پلی اورتان، وینیل استر و اکریلیک
- کاربرد: رزین‌های پوششی، چسب و کامپوزیت
انواع رزین
رزین پلیمری پودری (Dispersible Polymer Powder)
رزین پلیمری پودری با قابلیت دیسپرس شدن مجدد (RDP) به صورت پودر نرم و سفید و بر پایه پلیمرهای وینیل استات بوده و به راحتی در آب پخش می‌شود.
رزین پودری RDP در تولید ملات‌های ساختمانی، اغلب به همراه افزودنی‌های دیگر از جمله غلظت دهنده‌های سلولزی برای ایجاد خاصیت کشسانی (الاستیسیته) و همچنین برطرف کردن مشکلاتی چون چسبندگی پایین بین بایندر و سیلیس (و یا ماسه) و نیز ملات و بستر یا روان بودن بیش از حد ملات به کار می‌روند.
استفاده از رزین پلیمری پودری RDP در انواع ملات‌های تک‌جزئی و دوجزئی مانند چسب کاشی، ملات‌های بندکشی و آب‌بندی، ملات‌های ترمیمی، ملات‌های خشک، همتراز کننده‌ها و پوشش‌های تزئینی، سبب حفظ آب در ملات و بالا بردن توان اتصال و چسبندگی، افزایش پایداری مکانیکی، استقامت در مواجه با سایش و ترک‌خوردگی می‌گردد
غلظت‌دهنده پلی یورتانی (Polyurethane Thickener)
غلظت‌دهنده پلی یورتانی نوع جدیدی از غلظت‌دهنده‌ها هستند که با پیشرفت دانش رئولوژی به بازار عرضه شدند و استفاده از آن در پوشش‌ها و رنگ‌های پایه آب رایج گردیده است.
در قیاس با غلظت‌دهنده‌های سلولز اتر و آکریلیک، غلظت‌دهنده‌های پلی یورتانی، خواص سیالی و سطحی بهتری از خود نشان می‌دهند. همچنین با توجه به نتایج بهتر این نوع غلظت‌دهنده‌ها در بحث براقیت رنگ، استفاده از آنها در صنعت رنگ فزاینده بوده است.
از جمله مزایای کاربرد این نوع غلظت‌دهنده می‌توان به: پاشش کمتر به هنگام کار با غلطک، بهبود مقاومت سایشی رنگ و پوشش بهتر رنگ اشاره نمود.
به طور کلی و با توجه به قابلیت‌های هر کدام از غلظت‌دهنده‌های پایه آب در رنگ‌ها، با انتخاب صحیح مواد غلظت دهنده و ترکیب مناسب آنها، می‌توان به مزایا و قابلیت‌های بیشتری دست یافت و محصول نهایی با کیفیت‌تری را ارائه داد.
غلظت دهنده سلولزی (Cellulose Ether)
سلولز اترها (غلظت دهنده سلولزی – تیلوز) مشتق غیریونی سلولز و به صورت پودر سفید رنگ و محلول در آب هستند که عمدتا از چوب و پنبه استخراج شده و باعث بهبود قوام و پایداری محصولات پایه آب می‌گردند. ساز و کار غلظت‌دهندگی در این مواد براساس انحلال در آب و آماسیدن است.
از جمله قابلیت‌هایی که این نوع از غلظت‌دهنده‌ها ایجاد می‌نمایند می‌توان به تنظیم گران‌روی (ویسکوزیته)، ایجاد خاصیت ضدشره، شرایط ضدرسوبی مناسب و درنتیجه افزایش زمان انبارداری، نگهداری آب، Open Time و ایجاد جریان پذیری(تیکسوتروپیک) بهتر در محصول اشاره نمود.
انواع غلظت‌دهنده‌های سلولزی عبارتند از:
- کربوکسی متیل سلولز (CMC)
- هیدروکسی اتیل سلولز (HEC)
- متیل هیدروکسی اتیل سلولز (MHEC)
- متیل هیدروکسی پروپیل سلولز (MHPC)
- هیدروکسی پروپیل سلولز (HPC)
- اتیل هیدروکسی اتیل سلولز (EHEC)
امروزه با توجه به ارزش و اهمیت مسائل زیست محیطی، تولید رنگ‌های پایه آب گسترش زیادی یافته و به همین سبب استفاده از غلظت دهنده سلولزی رشد چشمگیر داشته است.
همچنین این مواد در انواع چسب و ملات‌های ساختمانی، صنایع آرایشی بهداشتی و مواد شوینده کاربرد فراوان دارند.
